StarkNet là gì? Tổng quan về hệ sinh thái StarkNet

Trong thời gian vừa qua, các Layer-2 trên Ethereum lần lượt ra mắt với tốc độ tăng trưởng vô cùng nhanh chóng. Chính vì tốc độ phát triển cũng như những lợi ích nó mang lại để bù đắp vào những khuyết điểm từ nền tảng cũ đá khiến các dự án trên thu hút được rất nhiều sự chú ý đến từ cộng đồng. Hôm nay, hãy cùng Beat Đầu Tư tìm hiểu về một trong những hệ sinh thái như trên: Hệ sinh thái StarkNet.

StarkNet là gì?

StarkNet là một giải pháp Layer 2 đến từ Ethereum thuộc dạng giải pháp ZK-Rollup. Nó hoạt động dưới dạng mạng Layer 2 trên Ethereum và cho phép bất kỳ dApp nào hoạt động, vận hành cũng như mở rộng quy mô không giới hạn mà không ảnh hưởng đến khả năng tổng hợp và bảo mật của Ethereum. Khả năng trên chính là nhờ sự phụ thuộc của StarkNet vào hệ thống STARK – cộng nghệ của StarkWare phát triển.

Ngôn ngữ lập trình Cairo là lựa chọn của hợp đồng StarkNet và hệ điều hành StarkNet. Đây là loại ngôn ngữ lập trình hỗ trợ triển khai và mở rộng quy mô của các dApps hay Smart Contract, bất kể logic nghiệp vụ kinh doanh nào. 

Khác hẳn với những giải pháp mở rộng Layer 2 phổ biến như Optimism và Arbitrum, vốn tích hợp cộng nghệ Optimistic Rollúp, StarkNet lại sử dụng Zero-Knowdledge Rolupp, giúp xác nhận giao dịch mà không phải lệ thuộc vào các bên khác, đảm bảo tính phi tập trung của mạng lưới Ethereum. Ngoài ra, thời gian rút tiền trên StarkNet cũng nhanh hơn so với Optimism hay Arbitrum, nhờ lợi thế của Zero-Knowdledge Rolip

Một vài thông tin cần biết về StarkWare

Starkware (hay còn gọi là Starkware Industries) là công ty được thành lập vào tháng 1 năm 2018 bởi Eli Ben-Sasson – Đồng sáng lập của STARK & ZCash. StarkWare giúp cải thiện khả năng mở rộng và quyền riêng tư của các blockchain bằng cách sử dụng công nghệ STARK để triển khai và xác minh zero-knowledge proof.

Sản phẩm của StarkWare

StarkWare có các sản phẩm nổi bật sau: Cairo, SHARP, VeeDo, StarkEx, StarkNet.

• Cairo: Cairo là ngôn ngữ lập trình tính toán chung của Starkex & Starknet. Tất cả các protocol & dapp xây dựng trên Starkex & Starknet đều sẽ sử dụng Cairo.
• SHARP: SHARP là một hệ thống cho phép thu thập một tập hợp các Cairo Programs (khác nhau) để tạo ra một proof cho tất cả chúng, sau đó đưa proof này lên Ethereum để nó được xác minh bởi một STARK verifier, làm giảm phí gas của các giao dịch.
• VeeDo: VeeDo là tính năng trustless randomness có thể xác minh được nhờ công nghệ STARK (tạm dịch là xổ số không tin cậy), tính năng này tương tự VDF của Chainlink
• StarkEx & StarkNet: Starkex là một phiên bản của Starknet được tùy lại để phục vụ cho Trading (Specific L2), còn Starknet là một phiên bản đầy đủ – permissionless decentralized ZK-Rollup.

Thông số nổi bật trên Blockchain StarkWare (03/03/2022)

• Block Height: 54,173;
• Số địa chỉ ví: 39,849;
• Số giao dịch: 6,183,133;
• Phí kích hoạt ví: $6.5;
• Phí mint NFT: $0.53;
• Phí chuyển tiền: $0.2;
• Phí rút tiền về Ethereum: $13 đô;
• Số token trên chain: 156 token;
• Ngôn ngữ lập trình: Cairo.

Các thông số có thể được theo dõi tại explorer của StarkNet: zkscan.io/

Lịch trình phát triển của StarkWare

Starkware đã trải qua một chặng đường phát triển dài và có nhiều cột mốc đáng nhớ (3/3/2022):

• StarkEx v1.0 (6/2020): Phiên bản đầu tiên của công nghệ StarkEx được ra mắt và sử dụng;
• VeeDo (6/2020): Mainnet Launch của VeeDo được diễn ra;
• Cairo (8/2020): Cairo được ra mắt người dùng lần đầu;
• StarkEx 2.0 (12/2020): ImmutableX and dYdX là các sản phẩm đầu tiên được triển khai trên StarkEx 2.0;
• Các cột mốc sắp tới của StarkWare bao gồm:
  • StarkNet Step I  Planets: Single-App Rollups;
  • StarkNet Step II – Constellations: Multi-App Rollups;
  • StarkNet Step III – Universe: Decentralized Rollup.

Nhà đầu tư và đối tác của dự án StarkWare

Starkware được nhận đầu tư của nhiều quỹ trên thị trường qua nhiều vòng đầu tư. Tính đến nay, StarkWare đã huy động được $111M (vốn chủ sở hữu) kể từ khi thành lập. Ngoài ra, Starkware cũng đã nhận được khoản tài trợ $12M từ Ethereum Foundation để mở rộng mạng lưới Ethereum.

Các dòng Funding Rounds của Starkware như sau:

• Seed Round (1/2018): Huy động được $6M (vốn chủ sở hữu) từ Pantera, Naval Ravikant, MetaStable, Floodgate, Polychain, Vitalik Buterin, Zcash Co-founder, Arthur Breitman, Da Hongfei, Bitmain, Elad Gil, Fred Ehrsam, Linda Xie,..
• Series A (10/2018): Huy động $30M (vốn chủ sở hữu) từ Paradigm (Led), Intel Capital, Sequoia, Atomico, DCVC, Wing, Consensys, Coinbase Ventures, Multicoin Capital, Collaborative Fund, Scalar Capital, Semantic Ventures.
• Series B (3/2021): Huy động $75M (vốn chủ sở hữu) từ Paradigm (Led) và các nhà đầu tư khác.

Tổng quan hệ sinh thái StarkNet

Anh em có thể tìm hiểu chi tiết cũng như cập nhật những mảnh ghép mới của hệ sinh thái StarkNet tại đây.

DEX

Các dự án làm về DEX trên hệ sinh thái StarkNet bao gồm:

• Starkswap: Một sàn DEX xây trên StarkNet. Alpha testnet của dự án được hứa hẹn sẽ ra mắt trong quý 1/2022.
• StarkDeFi: là một trung tâm không được phép và không tin cậy của các giải pháp DeFi toàn diện được xây dựng để tận dụng ZK-Rollup phi tập trung trên Mạng L2 của StarkNet qua Ethereum. Bắt đầu với trình tạo thị trường tự động (AMM) trực quan cao, StarkDeFi sẽ phát hành một cách chiến lược các giải pháp DeFi khác đã được lên kế hoạch để củng cố vị trí của mình như là nền tảng một cửa cuối cùng cho tất cả các giải pháp DeFi trên StarkNet. StarkDeFi đang trong giai đoạn testnet
• SithSwap: là AMM thế hệ tiếp theo trên StarkNet có tính năng hoán đổi ổn định và không biến động với phí và trượt giá cực thấp, gauged (3,3) rewards & được quản lý thông qua #veNFTs. SithSwap đang trong giai đoạn testnet.
• Jediswap: là một AMM hoàn toàn không được phép và có thể kết hợp trên StarkNet. Người dùng có thể hoán đổi tài sản ngay lập tức với phí gas bằng 0 trong khi dựa vào sự bảo mật của Ethereum. Bất kỳ ai cũng có thể thêm một cặp trên Jediswap và các nhà xây dựng có thể xây dựng các ứng dụng nâng cao hơn bằng cách sử dụng các hợp đồng có mã nguồn mở JediSwap, hiện JediSwap đang ở chế độ testnet.
• mySwap: Hiện tại dự án đang chạy testnet và anh em có thể xài thử sản phẩm của dự án. Đây là sàn DEX trên Starknet.
• Zigzag: là sàn DEX cung cấp Order-book trên Starknet. 
• ZKX: là một sàn giao dịch hoán đổi vĩnh viễn được tối ưu hóa cho giao dịch tài sản ngoài chuỗi và trải nghiệm người dùng giao dịch. Hiện đang ở chế độ ẩn.
• ZKEX: là một AMM-DEX dạng multi-chain L2 order book, được bảo mật bằng các bằng chứng không có kiến ​​thức, với quyền truy cập vào tính thanh khoản vô hạn từ mọi chuỗi khối được kết nối.

Mảng AMM DEX luôn là mảng đầu tiên cần hoàn thiện ở mọi hệ sinh thái nào nếu muốn đạt được sự bùng nổ trong tương lai. Hệ sinh thái StarkNet đang trong thời gian đầu hoàn thiện mảng DEX, đang trong giai đoán phát triển các player chính lớn nhất đầu tiên. Các dự án đang trong giai đoạn testnet, anh em hoàn toàn có thể sử dụng sản phẩm kiếm cơ hội retroactive.

Lending

• Aave: có thể coi là bank lớn nhất DeFi hiện tại, Aave chọn Starknet là L2 tiếp theo hoạt động. Aave sẽ triển khai thành 2 giai đoạn trên StarkNet. Giai đoạn đầu: cầu nối aTokens với StarkNet và giai đoạn thứ hai, chuyển toàn bộ giao thức Aave lên StarkNet.
• Maker Dao: được mệnh danh là ngân hàng trung ương của DeFi với đồng DAI được sử dụng rất phổ biến. Maker Dao cam kết đưa đồng DAI hoạt động trên StarkNet.
• Curve Zero: là một giao thức cho các khoản vay USD có lãi suất cố định. Nó thực hiện điều này bằng cách giải quyết cấu trúc kỳ hạn USD, tức là lãi suất cho 6/12/24 tháng. Dự án đang trong giai đoạn xây dựng.
• Fujj Dao: là một công cụ tổng hợp cho vay chuỗi, dự án đang được xây dựng trên StarkNet.
• xBank: là một giao thức thị trường thanh khoản phi tập trung không lưu ký. xBank quản lý tiền gửi cho người cho vay và tạo điều kiện cho khách hàng vay tài sản ký quỹ đồng thời thực hiện quản lý rủi ro thích hợp để bảo vệ người cho vay khỏi rủi ro về tính thanh khoản và mất khả năng thanh toán.
• zkLend: là một giao thức thị trường tiền tệ L2 được xây dựng trên StarkNet, kết hợp khả năng mở rộng zk-rollup, tốc độ giao dịch vượt trội và tiết kiệm chi phí với bảo mật của Ethereum. Giao thức cung cấp một giải pháp kép: một giải pháp được cấp phép và tập trung vào tuân thủ cho các khách hàng tổ chức và một dịch vụ không được phép dành cho người dùng DeFi – tất cả đều không hy sinh sự phân quyền. Dự án đang trong giai đoạn testnet.

Mảng Lending là mảng quan trọng trong bất cứ hệ sinh thái nào để tăng độ hiệu quả của lượng vốn trong hệ. Có sự hoạt động của Lending sẽ mở ra khả năng phát triển cho nhiều ứng dụng hơn trong tương lai như Derivatives hay Farm Leverage,… trong hệ sinh thái còn non trẻ này.

Các mảnh ghép DeFi khác

• Banxa: là nền tảng thanh toán được xây dựng trên Starknet.
• Magnety: là một giao thức quản lý tài sản trên chuỗi cho phép bất kỳ ai, chẳng hạn như các nhóm đầu tư, DAO hoặc cá nhân, tận dụng tối đa DeFi thông qua một nền tảng dễ sử dụng. Magnety hoạt động như một bộ tổng hợp giao thức để làm cho trải nghiệm DeFi của bạn tốt hơn nữa.
• Sandclock: dự án về quảng lý Yield tự động trên StarkNet, dự án đang trong giai đoạn testnet.
• Serity: là một giao thức dựa trên PCV để đúc và giao dịch các tài sản tổng hợp được hỗ trợ lợi nhuận.
• ZkPad: nền tảng launchpad trên Starknet, dự án sắp đi vào hoạt động.
• ZkStarter: là một dự án mới đăng ký xây dựng nền tảng Launchpad trên Starknet.

Các dự án DeFi trên StarkNet hầu như đang ở giai đoạn testnet, hoạt động DeFi trên StarkNet chưa bắt đầu. Tuy nhiên, anh em cũng nên chú ý một vài tín hiệu quan trọng đó là sự có mặt của Aave ngay từ đầu, mảng AMM-DEX và Lending-Borrow có khá nhiều dự án, các mảng khác thì cũng đã có dự án đang xây dựng, testnet và có dự án sắp khởi chạy. Đây là những tín hiệu rất tích cực từ StarkNet.

Infrastructure

• Bridge: Suez, Qasr, Kubri,,… là các bridge đang được phát triển và trong giai đoạn testnet để đưa dòng tiền lên StarkNet.
• Explorer: trên hệ đã có và hỗ trợ việc track giao dịch cũng như các thông tin trong hệ tương đối dễ bởi có nhiều chart visualize hoạt động trên hệ (ví dụ như biểu đồ thể hiện tổng lượng ví, tổng khối lượng giao dịch,…).
• Ví để lưu trữ tài sản, tương tác với các ứng dụng trên hệ, và phổ biến nhất vẫn là Metamask.
• Các cơ sở hạ tầng cho DAO:
  • Snapshot, Zorro Protocol – các ứng dụng cơ sở hạ tầng cho voting DAO đang trong quá trình phát triển.
  • Bibliotheca – cơ sở hạ tầng phục vụ riêng cho Loot – dự án NFT trên Ethereum.

Các mảnh ghép trong Infrastructure trên StarkNet hiện tại đang được phát triển và phục vụ tốt cho các ứng dụng. Các bridge đang trong quá trình phát triển, các cơ sở hạ tầng phục vụ phát triển ứng dụng cũng đang trong quá trình phát triển, bởi ngôn ngữ lập trình Cairo khiến việc lượng ứng dụng và developer scale sang StarkNet gặp không ít khó khăn.

Gaming/NFT

• Các dự án gaming trên StarkNet: 
  • Dope Wars: hệ thống trò chơi modular và có thể mở rộng lấy cảm hứng từ game máy tính đời cũ.
  • Influence: là một trò chơi chiến lược không gian lấy bối cảnh một vành đai tiểu hành tinh thực tế với động lực quỹ đạo thời gian thực.
  • Realms: là một trò chơi chiến lược chiến tranh được xây dựng trên công nghệ Blockchain, game lấy cảm hứng từ câu chuyện về cuộc chiến tranh giữa con người, quái vật và yêu ma.
  • Gold2: là trò chơi Cuộc sống của Conway trên StarkNet! Hãy đến và tiến tới một thế hệ mới, hoặc tạo ra cuộc sống của riêng bạn.
  • iBetYou: IBY là một giao thức blockchain không được phép cho phép bạn đặt cược bất kỳ số lượng mã thông báo nào với bất kỳ ai vào bất kỳ thứ gì. Nó sử dụng các nguyên tắc cơ bản của cá cược và nâng nó lên một tầm cao với phép thuật của crypto.
  • Eykar: là trò chơi chinh phục phi tập trung được cung cấp bởi StarkNet. Một lãnh thổ gần như vô hạn có thể bị chinh phục thông qua các liên minh và và các cuộc chiến.
  • Bitmap Box: là một trò chơi xây dựng khối trên chuỗi. Lắp ráp và tháo rời các tác phẩm của bạn, tạo các trò chơi mới trên giao thức mở của nó.
  • Phi Φ:  là một metaverse phi tập trung trên Starknet, với các vùng đất được tạo ra từ ENS và các tòa nhà từ dữ liệu On-chain.
  • The Ninth: là một thế giới siêu đảo được xây dựng bằng công nghệ Starkware. Thế giới thực sự thuộc sở hữu của người dùng và chủ sở hữu đất có thể tạo ra nhiều yếu tố trong trò chơi và có nhiều cách chơi khác nhau. Các yếu tố khác nhau như lặp lại nhiều kỷ nguyên, thị trường giao dịch, DAO, hội trò chơi và các tòa nhà ảo tạo thành metaverse này với một thế giới quan rộng lớn.
  • Exothium: là một hệ sinh thái do cộng đồng định hướng gồm các nhà văn, nhà thám hiểm, nghệ sĩ và nhà phát triển.
• Dự án NFT Marketplace:
  • Oasis – dự án NFT Market đầu tiên trên StarkNet, hiện đang testnet.
  • Mint Square – một platform cho NFT issue trên StarkNet đang trong giai đoạn testnet.
  • NFTflow – một ứng dụng tạo thanh khoản cho NFT.
  • Briq – ứng dụng hỗ trợ xây dựng NFT trên StarkNet.
  • Redline: là game đua Robot NFT, thuộc dòng game chiến lược đầy kịch tính.
• Nền tảng xây dựng game trên StarkNet: ImmutableX là một nền tảng phát triển gaming trên StarkNet. Đây là nền tảng nhận được nhiều sự chú ý của thị trường, bởi là nền tảng gaming đầu trên StarkWare.

Đánh giá về tiềm năng hệ sinh thái StarkNet

Hiện tại, StarkNet đang ở giai đoạn đầu của hệ sinh thái, khi mà các ứng dụng cơ bản nhất của DeFi mới bắt đầu được phát triển và còn chưa ra mắt – các DEX được quan tâm nhất đang trong giai đoạn testnet. Thời gian tới, khi các DEX ra mắt sản phẩm và tung ra chương trình liquidity mining, anh em có thể tham gia để thu lại lợi nhuận

Các mảnh ghép cơ sở hạ tầng cũng đang dần xuất hiện đầy đủ. Các mảng khác của DeFi trên StarkNet vẫn còn thiếu bao gồm các ứng dụng launchpad, yield aggregator và các ứng dụng cao hơn trong DeFi như Derivatives, Options, Social Network, gaming,…

Và tất nhiên sẽ có nhiều cơ hội trong các dự án sắp launch thuộc các mảng cơ bản của DeFi bởi khi các dự án mới launch, có rất nhiều cơ hội cho farming, liquidity mining và airdrop cho người dùng trong hệ sinh thái.

Lời kết

Trên đây là tất tần tần những gì cần biết về hệ sinh thái StarkNet đến thời điểm hiện tại. Tuy nhiên, bài viết không được coi là một lời khuyên đầu tư. Anh em cần lưu ý cũng như cân nhắc kỹ càng trước khi đầu tư. Beat Đầu Tư sẽ luôn sát cánh anh em, cung cấp những thông tin mới nhất, uy tín nhất để anh em có được cái nhìn đúng đắn về thị trường. Hãy tiếp tục theo dõi các bài viết mới nhé!