Arbitrum là gì? Tìm hiểu từ A đến Z giải pháp mở rộng Layer 2 hàng đầu

Dự án Arbitrum đã ra mắt bản thử nghiệm vào cuối tháng 5 năm 2021 và chính thức Mainnet vào ngày 1 tháng 9 năm 2021. Vậy Arbitrum là gì? Dự án này có gì đặc biệt? Cùng Beat Đầu Tư tìm hiểu về dự án Arbitrum anh em nhé!

Arbitrum là gì?

Arbitrum là một bộ giải pháp mở rộng Layer 2 nhằm giải quyết các vấn đề tắc nghẽn trên Ethereum. Cụ thể là dự án giúp tăng tốc độ và khả năng mở rộng của chúng cũng như bổ sung các tính năng bảo mật để khởi động. Trong đó, Layer 2 là công nghệ hay hệ thống chạy trên Layer 1. Layer 2 được kế thừa tính bảo mật từ Layer 1 và khả năng xử lý nhiều giao dịch hơn, giảm chi phí và có tốc độ xác nhận giao dịch nhanh hơn Layer 1.

Arbitrum được thiết kế để giải quyết các thiếu sót của Smart Contract trên Ethereum hiện tại. Chẳng hạn như, hiệu quả kém và chi phi thực thi cao. Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến trải nghiệm người dùng trên Ethereum và làm tăng chi phí giao dịch.

Arbitrum cung cấp 3 giải pháp mở rộng chính là: Rollup (OPU), Channels và Sidechains.

• Rollups: Tương tự với các Sidechains nâng cao, non-custodial, có khả năng mở rộng đáng kể khả năng thông lượng của mạng chính Ethereum. Cho đến thời điểm bây giờ, có 4 loại Rollup chính: Optimistic Rollups, zkRollups, Plasma, Validium.
• State Channels: Yêu cầu người dùng phải gửi Snapshot trạng thái của Ethereum vào một Multi-sign Contract. Trạng thái này chứa những dữ liệu quan trọng như số dư của địa chỉ. Một hệ thống như vậy cho phép thực hiện các giao dịch ngoài chuỗi (Off-chain) miễn phí với tính hoàn thiện tức thì và quyền riêng tư cao cấp.
• Sidechains: Các Blockchain độc với với những quy tắc đồng thuận độc lập riêng của nó, nơi mà các giao dịch Ethereum có khả năng được chuyển đến một cách có giám sát để giảm đi gánh nặng cho mạng chính Ethereum. 

Sự chú ý của cả cộng đồng Etherum đặt vào Rollup (OPU) của Arbitrum. Hai giải pháp khác vẫn chưa có nhiều thông tin. Vậy nên, Beat Đầu Tư sẽ tập trung giải thích vào giải pháp Rollup được cung cấp bởi dự án Arbitrum.

Rollup là gì?

Rollup là một loại giải pháp mở rộng Layer 2 cho phép “Roll” các giao dịch trên sidechain thành một block tổng hợp duy nhất và ghi lên Ethereum blockchain. Điều này giúp dữ liệu giao dịch trên layer 2 có sẵn trên layer 1 bất cứ lúc nào cần thiết để xác thực quá trình chuyển đổi trạng thái.

Arbitrum hoạt động như thế nào?

Hệ thống Arbitrum được cấu tạo từ 3 thành phần chính:

• EthBridge: Quản lý các hoạt động của inbox/outbox và thỏa thuận Rollup. Nó có nhiệm vụ lưu thông tin giao dịch trong Inbox và thông tin này sẽ được đồng bộ hóa với ArbOS để thực hiện.
• Môi trường thực thi AVM: Được thực hiện trên Layer-2, mô phỏng môi trường thực thi EVM trên máy ảo.
• ArbOS: Thực thi quá trình mô phỏng
  

Tất cả các giao dịch trong dự án trước tiên được gửi đến Layer-1. Sau đó sẽ được chuyển sang ArbOS để thực hiện. Nó thực hiện mô phỏng EVM cho hầu hết các phần và toàn bộ quá trình này được thực hiện trên AVM. Giao thức Arbitrum đảm bảo rằng mã sẽ chạy chính xác với điều kiện là tất cả trình xác thực nào là trung thực, giúp mạng chống lại sự thông đồng và các hình thức tấn công khác.

Nói đơn giản thì, nếu anh em muốn gửi giao dịch thông qua Arbitrum, anh em chỉ cần gửi nó đến một trong các hợp đồng của EthBridge có tên là “Inbox”. Ngược lại, có hợp đồng “Outbox” nhận dữ liệu từ Arbitrum và thêm nó vào Ethereum Blockchain. Tất cả các đầu vào cũng như đầu ra cho EthBridge đều công khai và có khả năng xác minh được. Vậy nên Ethereum biết và xác minh tất cả các hoạt động Off-chain.

Các phiên bản tương lai của Arbitrum cũng sẽ có hai chế độ khác: Channels và AnyTrust sidechains.

Như với nhiều blockchain, các node riêng lẻ có thể chọn tham gia vào chuỗi Arbitrum. Các node trình xác thực tham gia vào việc quan sát trạng thái của chuỗi và các node đầy đủ giúp tổng hợp các giao dịch layer 1. Những người tổng hợp gửi giao dịch đến chuỗi layer 1 sẽ kiếm được phần thưởng được trả bằng ETH, trong khi phần còn lại của phí giao dịch của người dùng được phân phối cho những người tham gia mạng khác – chẳng hạn như trình xác thực.

Dự án giới thiệu một bước thử thách cho các khối rollup, trong đó cho phép các trình xác thực khác kiểm tra tính đúng đắn của một khối và đưa ra một thử thách nếu họ tin rằng nó sai. Nếu khối được chứng minh là không chính xác hoặc một thách thức được chứng minh là không hợp lý, người xác nhận nói dối sẽ bị tịch thu cổ phần của họ, đảm bảo người xác nhận luôn chơi công bằng hoặc chịu rủi ro về hậu quả.

Nền tảng này cũng có máy ảo tùy chỉnh của riêng nó là máy ảo Arbitrum (AVM). Đây là môi trường thực thi cho các hợp đồng thông minh Arbitrum và tồn tại bên trên EthBridge – tập hợp các hợp đồng thông minh giao tiếp với chuỗi Arbitrum. Các hợp đồng thông minh tương thích với Ethereum được dịch tự động để chạy trên AVM.

Ưu điểm của Arbitrum

• Khả năng tương tính EVM cao: Arbitrum được coi là một trong những phần mềm tổng hợp tương thích với EVM nhất. Nó tương thích với EVM ở cấp bytecode và bất kỳ ngôn ngữ nào có thể biên dịch sang EVM đều hoạt động hiệu quả – chẳng hạn như Solidity và Vyper. Điều này làm cho nó dễ dàng phát triển, vì các nhà phát triển không cần phải hiểu rõ về một ngôn ngữ mới trước khi xây dựng trên Arbitrum.
• Là công cụ mạnh mẽ cho các nhà phát triển: Đội ngũ phát triển Arbitrum đang làm việc để giảm thiểu các rào cản gia nhập khi xây dựng giải pháp layer 2. Do đó, họ đã tạo ra tài liệu phát triển toàn diện cho Arbitrum và các nhà phát triển có thể bắt đầu sử dụng công cụ hiện có cho Ethereum. 
• Phí giao dịch thấp: Là một giải pháp mở rộng quy mô Layer 2 cho Ethereum, Arbitrum không chỉ được thiết kế để tăng cường thông lượng giao dịch của Ethereum mà còn giảm thiểu phí giao dịch đồng thời. Nhờ công nghệ rollup cực kỳ hiệu quả, Arbitrum có thể cắt giảm phí xuống chỉ bằng một phần rất nhỏ so với những gì chúng có trên Ethereum, trong khi vẫn cung cấp đủ ưu đãi cho người xác nhận.
• Khởi chạy công bằng: Arbitrum đã chạy một số testnet kể từ tháng 10 và hiện đang hoạt động trên mainnet dành cho các nhà phát triển. Không giống như nhiều giải pháp mở rộng quy mô Layer 2 khác, Arbitrum không có token tiện ích gốc của riêng mình.

Nhược điểm của Arbitrum

Cách tiếp cận “multi-round rollup” cũng khiến cho quá trình xử lý tranh chấp mất nhiều thời gian hơn.

Dự án tham vọng khi lên kế hoạch hỗ trợ nhiều giải pháp mở rộng khác (side chains và Channels), quá trình chuyển đổi phức tạp giữa các giải pháp này là một vấn đề và mình vẫn chưa thấy dự án nói gì nhiều về nó.

Hệ sinh thái của Arbitrum

Có 4 mảng chính trong hệ sinh thái:

• Wallets: Coinbase Wallet, Huobi Wallet, MathWallet, MetaMask, Zapper,…
• Dapps: 1inch, Uniswap, Perpetual Protocol, Dodo, FutureSwap,…
• Tools: Band Protocol. Chainlink, The Graph,…
• Bridges: Ren Bridge, Celer Cbridge, Connext,…

Anh em muốn biết chi tiết về hệ sinh thái của Arbitrum, anh em có thể xem thêm tại đây:

Tổng quan hệ sinh thái Arbitrum và những mảnh ghép quan trọng 2022

Token của Arbitrum

Tại thời điểm viết bài, Arbitrum chưa có kế hoạch mở bán token. Tuy nhiên, anh em vẫn có thể nhận token của Arbitrum bằng cách sử dụng nền tảng và chờ đợi một đợt Airdrop.

Offchain Labs từng tuyên bố rằng họ không có kế hoạch khởi chạy token Arbitrum riêng biệt, có nghĩa là tất cả phí giao dịch sẽ được thanh toán bằng ETH ngay cả khi chúng được hoàn thành trong Arbitrum One mainet. Vì mục tiêu chính của giao thức layer 2 này là cải thiện hiệu quả của mạng Ethereum, việc giảm mức độ tắc nghẽn trong mạng có thể dẫn đến việc tăng cường áp dụng Ethereum blockchain làm cơ sở hạ tầng mà các Dapps sẽ được xây dựng.

Đội ngũ phát triển và các quỹ đầu tư, đối tác

Đội ngũ phát triển

• Ed Felten – Co-founder & Chief Scientist: Từng là giáo sư Computer Science và Public Affairs tại Đại học Princeton, và có kinh nghiệm 2 năm phục vụ tại Nhà Trắng với tư cách là Phó Giám đốc Công nghệ Hoa Kỳ và cố vấn cấp cao cho tổng thống.
• Harry Kalodner – Co-founder & CTO: Nghiên cứu về kinh tế, tính ẩn danh và khả năng tương thích khuyến khích của tiền mã hóa.
• Steven Goldfeder – Co-founder & CEO: Bằng tiến sĩ tại Đại học Princeton. Và là đồng tác giả của “Bitcoin and Cryptocurrency Technologies”, cuốn sách giáo khoa hàng đầu về tiền mã hóa.

Quỹ đầu tư và đối tác

Arbitrum đã thu hút được một số đối tác nổi tiếng, bao gồm Uniswap và Chainlink, đã cam kết sẽ hỗ trợ sớm cho dự án.

Arbitrum được đầu tư bởi Lightspeed Venture Partners, Coinbase Ventures, Polychain Capital, Ribbit Capital, Redpoint Ventures, Pantera Capital, Alameda Research và Mark Cuban.

Roadmap – Lộ trình phát triển của dự án Arbitrum

• Bản phát hành đầy đủ của Beta 2: 28/05/2021
• Bản phát hành mainnet đầu tiên: 31/08/2021
• Arbitrum hỗ trợ Sidechain: dự kiến ​​vào quý 1 năm 2022

Cầu nối giữa Ethereum đến Arbitrum

Arbitrum Token Bridge cho phép người dùng di chuyển các token ETH và ERC-20 Ethereum để sử dụng trên Arbitrum One.

Các bước sử dụng Arbitrum Token Bridge để đưa token từ Ethereum sàng Arbitrum:

• Bước 1: Thêm Arbitrum vào Metamask
• Bước 2: Truy cập vào đường link tại đây, sau đó chọn “Connect Wallet” 
• Bước 3: Chọn tài sản mà bạn muốn chuyển
• Bước 4: Chọn “Deposit” và hoàn thành giao dịch trên Metamask

Xem thêm: Wormhole là gì? Thông tin chi tiết từ A đến Z về đồng UST

Thông qua bài viết này, ắt hẳn anh em cũng đã có những nhận định riêng của bản thân về dự án Arbitrum. Beat Đầu Tư không chịu trách nhiệm với bất kỳ quyết định đầu tư nào của anh em. Nhưng Beat Đầu Tư sẽ hỗ trợ anh em hết mình để nắm rõ các thông tin cơ bản và thành công trong thị trường vô cùng tiềm năng này!