arrow-up

Rugpull là gì? Cách phát hiện và phòng tránh Rugpull

Rugpull là gì? Cách phát hiện và phòng tránh Rugpull
Bá Nghĩa
24/03/2022
15:27 Chiều

Tiền điện tử và nền tài chính phi tập trung DeFi là một trong những phát minh mang tính lịch sử của thế kỷ 21. DeFi mở ra cơ hội đầu tư không khoảng cách, không bị kiểm soát bởi các tổ chức tài chính tập trung. Tuy nhiên khi tài chính DeFi và thị trường crypto phát triển mạnh cũng chính là lúc xuất hiện không ít dự án lừa đảo Rugpull. Vậy cần hiểu Rugpull là gì? Làm sao để nhận biết và phòng tránh Rugpull?

Rugpull là gì? 

Rugpull là gì? – Trong thế giới crypto, thuật ngữ Rugpull thường dùng để chỉ hành động bất ngờ rút toàn bộ vốn của nhà đầu tư. Kẻ rút vốn sau đó sẽ biến mất không tăm tích.

Ảnh 1: Rugpull là gì? 
Ảnh 1: Rugpull là gì?

Hoạt động Rugpull chủ yếu diễn ra trên những nền tảng phi tập trung. Khi đó, một mã thông báo token nào đó sẽ bị rút sạch thanh khoản, không còn có bất kỳ giá trị trao đổi nào nữa. Nhà đầu tư sở hữu và thông báo đó chính là người chịu thiệt hại nặng nề nhất.

Chính bởi quy định lỏng lẻo của thị trường crypto đã tạo điều kiện cho các phi vụ Rugpull. Không hiếm trường hợp nhà đầu tư mất trắng chỉ vì đầu tư vào dự án crypto thiếu tin cậy.

3 Hình thức Rugpull phổ biến 

Thông qua phần phân tích các hình thức Rugpull cơ bản, bạn có thể hiểu chính xác hơn về định nghĩa Rugpull là gì.

Stealing liquidity – đánh cắp thanh khoản

Đánh cắp thanh khoản hiện là loại hình Rugpull cực kỳ phổ biến. Theo đó, một vài thành viên trong đội ngũ phát triển dự án bắt đầu tìm cách gian lận niêm yết token trên hệ thống sàn giao dịch phi tập trung DEX. Sau đó kết nối nó với các mã coin / token đang hoạt động tốt nhất trên thị trường như Ethereum (ET).

Ảnh 2: Stealing liquidity - hình thức đánh cắp thanh khoản 
Ảnh 2: Stealing liquidity – hình thức đánh cắp thanh khoản

Mục đích chính của hành động trên là tạo thanh khoản ảo, thu hút nhà đầu tư tham gia góp vốn mua token. Khi thu gom được một lượng vốn đầu tư nhất định, phía nhà phát triển lại tiếp tục PR cường điệu, thổi phồng dự án (lùa gà).

Đến khi token của dự án được mua vào nhiều hơn, giá của nó bắt đầu tăng, thậm chí là tăng mạnh. Từ đó thu hút thêm nhiều nhà đầu tư khác tham gia mua token. Đây là thời điểm mà các nhà đầu tư trao đổi ETH với loại token của dự án Rugpull. Hành động này vô tình tạo nhóm thanh khoản mới.

Thời điểm giá trị token đặt đỉnh cũng chính lúc đội ngũ đứng sau dự án tìm cách rút  toàn bộ ETH khỏi nhóm thanh quản. Nhà đầu từ lúc này gần như không có cách nào để để bán lại mã thông báo vô giá trị đanh sở hữu.

Technical manipulation – Rugpull kỹ thuật 

Loại hình Rugpull này liên quan đến việc đội ngũ nhà phát triển crypto tìm cách vô hiệu hóa khả năng bán token. Với kiểu lừa đảo này, việc phát triển dự án sẽ tìm cách khai thác chức năng phê duyệt mã thông báo chuẩn ERC20. Nhằm thao túng khiến người mua không thể để giao dịch token đã mua vào.

Ảnh 3: Kẻ lừa đảo tìm cách khống chế giao dịch của nhà đầu tư 
Ảnh 3: Kẻ lừa đảo tìm cách khống chế giao dịch của nhà đầu tư

Khi tiến hành mua vào token, phần đông nhà đầu tư đều cho rằng nó có thể dễ dàng giao dịch chuyển đổi như các token khác. Thế nhưng, họ lại không ngờ rằng lúc mua vào token nhà phát triển dự án cũng thời khóa chi tiêu khiến token không thể bán ra.

Đến thời điểm giá trị mã tăng mạnh đạt đỉnh, những kẻ lừa đảo đứng sau dự án sẽ bán tất cả token, cuỗm đi toàn bộ tiền của nhà đầu tư.

Developers cashing out – nhà phát triển rút toàn bộ tiền mặt 

Khi tìm hiểu Rugpull là gì, bạn nên tham khảo hình thức Developers cashing out. Hình thức Rugpull này liên hoan đến những mã thông báo được tạo ra nhằm mục đích thu hút càng nhiều nhà đầu tư càng tốt.

Ảnh 4: Hãy cẩn thận với dự án góp vốn đầu tư tiền điện tử
Ảnh 4: Hãy cẩn thận với dự án góp vốn đầu tư tiền điện tử

Theo đó, nhà phát triển diện tích cực quảng bá cho tính năng tiềm năng của dự án và hứa hẹn nó sẽ ra mắt trong tương lai. Tuy vậy thực tế mã thông báo đại diện cho nền tảng chỉ là một token vô giá trị, không có ứng dụng gì đặc biệt.

Ban đầu nhà phát triển cung cấp chuyển nhà đầu tư nhiều ưu đãi lớn, hứa hẹn lợi nhuận khủng. Nếu không tìm hiểu đi, nhà đầu tư dễ bị mắc lừa và bỏ vốn vào dự án. Đến lúc khối lượng tiền đầu tư vào dự án đủ lớn, những kẻ đứng sau sẽ tìm cách bỏ trốn cùng toàn bộ tiền góp vốn của nhà đầu tư.

Như vậy, số cổ phần mà nhà đầu tư nắm giữ không hề có bất kỳ một giá trị gì. Bản chất của hình thức Rugpull này không khác gì so với các phi vụ lừa đảo góp vốn trong thực tế.

Các phi vụ Rugpull khét tiếng trên thị trường crypto 

Từ khi thị trường crypto bắt đầu hình ảnh từ năm 2008 khi Bitcoin xuất hiện, hình thức Rugpull cũng ngày một tinh vi. Số lượng tiền điện tử lưu hành trên thị trường hiện đã lên đến cả chục ngàn loại. 

Tuy nhiên chỉ khoảng 10% trong số này đáng đầu tư. Phần còn lại chủ yếu là scam, lùa gà. Vì vậy việc hiểu rõ bản chất Rugpull là gì và cách phòng tránh cực kỳ quan trọng. Dưới đây chúng tôi đã tổng hợp một vụ Rugpull khét tiếng trên thị trường crypto. 

Squid game

Squid game có lẽ là phi vụ Rugpull chóng vánh nhất năm qua, ăn theo bộ phim đình đám của Netflix. Mã thông báo của dự án Squid game ngay sau khi ra mắt đã thu hút nhanh chóng sự chú ý của nhà đầu tư.

Ảnh 5: Token ăn theo Squid game thực chất chỉ là một trò lừa đảo
Ảnh 5: Token ăn theo Squid game thực chất chỉ là một trò lừa đảo

Cụ thể ngay sau khi giới thiệu, nó lập tức đạt mức tăng trưởng vượt bậc 33.600% từ 0.01 USD lên 3.36 USD. Sau đó tăng chóng mặt lên 2.861 USD ngay sau khi biến mất không dấu vết. Thời điểm đó có khoảng 43.000 nhà đầu tư đặt tiền vào mã thông báo này.

Cũng không có gì khó hiểu khi vừa chạm đỉnh 2.861 USD, mã thông báo Squid game lập tức lao dốc không phanh xuống 0.003028 USD. Điều quan trọng là nhà đầu tư không thể bán đi mã thông báo họ mua vào. 

Những kẻ đứng sau dự án này đã áp dụng cơ chế chống bán phá giá. Có nghĩa không một ai có thể bán có thể bán token từ sàn phi tập trung Uniswap.

Luna Yield

Luna Yield – được xây dựng như một dự án canh tác thanh khoản khởi chạy trên nền tảng Solana. Thời gian đầu, dự án phát triển tương đối ổn định, tổng giá trị vốn hóa từ có từ điển vượt mức 2 tỷ giá USD trước khi biến mất không dấu vết. Website, nhóm Telegram và trang Twister cũng lập tức bị xóa.

Ảnh 6: Luna Yield - dự án canh tác thanh khoản khởi chạy trên nền tảng Solana
Ảnh 6: Luna Yield – dự án canh tác thanh khoản khởi chạy trên nền tảng Solana

Ngay khi nhận thấy tài khoản mạng xã hội của dự án bỗng dưng biến mất, nhà đầu tư bắt đầu cố gắng rút tiền nhưng không thể thực hiện. Thiệt hại của nhà đầu tư lên đến cả chục triệu USD.

OneCoin

OneCoin chính là phi vụ lừa đảo lớn nhất từng được thực hiện trên thị trường tiền điện tử đến thời điểm này. Rất ít nhà đầu tư như có thể tưởng tượng đến tình huống một dự án với tổng vốn hóa hơn 4 tỷ USD có thể bỗng dưng bốc hơi.

Ảnh 7: Dự án siêu lừa đảo OneCoin
Ảnh 7: Dự án siêu lừa đảo OneCoin

Mặc dù kẻ cầm đầu ngay sau đó đã bị bắt nhưng vẫn còn nhiều đồng phạm tiếp tục ẩn nấp, tìm cách lừa gạt nhà đầu tư. Đồng OneCoin đúng nghĩa là bạn đồng coin vô giá trị. Nó không hề có bất kỳ một ứng dụng gì, không có một mô hình blockchain và hệ thống thanh khoản đúng nghĩa.

Dấu hiệu nhận biết Rugpull 

Không khó để nhận biết một dự án crypto sau đó có phải Rugpull hay không. Từ phần định nghĩa Rugpull là gì, bạn đã biết rằng đây thực chất là một hình thức lừa đảo, chiếm đoạt tài sản của nhà đầu tư tiền điện tử. 

Trong quá trình nghiên cứu một dự án crypto bạn nên nhìn vào đội ngũ nhà phát triển, tính thanh khoản, chiến thuật tiếp cận thị trường,..

Nhà phát triển ẩn danh

Phần đông các dự án Rugpull đều chỉ cung cấp thông tin mập mờ, chung chung về đội ngũ nhà phát triển. Những kẻ lừa đảo thường hoạt động ẩn danh. Ngoại trừ Bitcoin, dự án crypto thành công nhất thị trường đứng sau bởi nhà phát triển ẩn danh Satoshi Nakamoto thì phần lớn những dự án khác đều chết yểu.

Ảnh 8: Hãy cẩn thận với dự án toàn nhà phát triển ẩn danh 
Ảnh 8: Hãy cẩn thận với dự án toàn nhà phát triển ẩn danh

Khi hoạt động ẩn danh, hầu như không ai có thể xác định kẻ đứng sau dự án là ai. Trường hợp muốn biến mất cùng số tiền của nhà đầu tư cũng khó có cơ sở để nhà chức trách điều tra.

Dự án bỗng dưng nổi như cồn sau một đêm 

Một dự án crypto cần trải qua hành trình dài để tạo chỗ đứng trên thị trường. Còn với những dự án bỗng dưng nổi lên sau một đêm, bạn nên cẩn thận. Tiêu biểu như Squid Game, dự án nổi như cồn chỉ sau một thời gian ngắn ra mắt nhưng cũng biến mất chỉ trong nháy mắt.

Ảnh 9: Bạn nên thận trọng với dự án crypto bỗng dưng nổi lên sau một đêm
Ảnh 9: Bạn nên thận trọng với dự án crypto bỗng dưng nổi lên sau một đêm

Kiểu dự án Rugpull thường tập trung đầu tư PR theo hướng thổi phồng, đánh trúng tâm lý hám lợi của nhà đầu tư thiếu hiểu biết. Do đó, bạn hãy thật cẩn với những dự án sớm nổi chóng tán như vậy.

Tính thanh khoản thấp

Thanh khoản là một trong những yếu tố quyết định đến việc người dùng có thể giao dịch coin / token dự án hay không. Nếu như tính thanh khoản thấp có nghĩa coin / token dự án khó ứng dụng, không thu hút được nhiều người dùng.

Chiến thuật mở rộng thị trường

Chiến thuật mở rộng thị trường phù hợp hết dữ liệu Rugpull là tích cực quảng bá trên các mạng xã hội. Đồng thời xây dựng mạng lưới người tham gia theo phân cấp hoa hồng. Có nghĩa cứ giới thiệu thêm người mua coin / token, nhà đầu tư lại nhận được tiền hoa hồng như dự án.

Đơn cử như OneCoin, những kẻ đứng sau khi dự án này đã khiếu tạo dựng mạng lưới nhà đầu tư qua nhiều tầng hoa hồng. Cứ người tham gia sau lại nuôi người tham gia trước.

Giá trị tăng vọt sau một đêm

Thị trường crypto vốn luôn là nơi diễn ra biến động giá cả cực nhanh. Thế nhưng nếu để ý bạn sẽ thấy rằng hầu hết coin / token đột nhiên tăng trưởng mạnh sau một đêm thường là có vấn đề. Chúng có thể đâu là công cụ để giới đầu tư cá mập tạo hiệu ứng Fomo tạo thanh khoản giả.

Còn với dự án coin / token sở hữu chỗ đứng nhất định trên thị trường, mức tăng trưởng sẽ không quá nhanh nhưng có ổn định.

Cách phòng tránh rơi vào cạm bẫy Rugpull 

Muốn không bị rơi vào cạm bẫy Rugpull, bạn cần nắm rõ những dấu hiệu của một dự án crypto scam, tích cực tìm hiểu nhận biết Rugpull là gì. Đồng thời luôn tích cực trau dồi kiến thức đầu tư tài chính, theo dõi tin tức thị trường.

Không ngừng trau dồi khả năng phân tích, lựa chọn dự án crypto thực sự tiềm năng. Theo đó hãy ưu tiên dự án sở hữu đội ngũ nhà phát triển có chuyên môn về blockchain, danh tính công khai. Quan trọng hơn, bạn phải xem xét kỹ tính ứng dụng, nguồn cung, cơ chế khai thác hay phân phối của coin / token.

Lời kết 

Sự phát triển bùng nổ của nhiều nền tảng tài chính phi tập trung mở ra cơ hội đầu tư thư cho mọi đối tượng. Thế nhưng đây cũng là môi trường đầy rẫy rủi ro. Hiểu rõ bản chất Rugpull và dấu hiệu nhận biết một dự án Rugpull là gì cách để bạn hạn chế đi phần nào rủi ro. Rất hy vọng góc tổng hợp trên đây đã cập nhật đến bạn kiến thức thực sự hữu ích!

Rate this post

Hiện tại Beat Đầu Tư đã có nhóm đầu tư siêu vip trên telegram hoàn toàn miễn phí cho mọi người. Tham gia dưới đây nhé!

Bá Nghĩa

Chào các bạn, mình là nghĩa. Mình đã có 5 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực đầu tư tài chính đặc biệt là crypto, forex và chứng khoán. liên hệ với tôi qua số 0982149607

Bài viết liên quan

telegram
*/